สำนวนเด่นจาก"สามก๊ก"

ภรรยาเหมือนเสื้อผ้า
ขาดหรือหายไปก็หาไหม่ได้
พี่น้องเหมือนแขนซ้ายขวา
ขาดแล้วยากที่จะต่อได้
(ตอนที่12:เตียวหุยหนีลิโป้ไปหาเล่าปี่แล้วคิดฆ่าตัวตาย)
อันคำโบราณกล่าวไว้ว่า
ผู้จะตั้งตัวเป็นใหญ่
ถึงจะมีบ้านเมืองได้ก็เอาแต่ชัยชนะเท่านั้น
ผู้ใดเป็นเสี้ยหนามก็ทำอันตรายผู้นั้น
มิได้ทำอันตรายแก่บุตรภรรยาและราษฎรทั้งปวง
(ตอนที่17:บิต๊กกล่าวแก่ลิโป้ ตอนที่ลิโป้ตีเมืองเสียวพ่ายของเล่าปี่แตก)
อันธรรมดาการศึกนั้น
ถ้าจะว่าสิ่งใดกับแม่ทัพนายกอง
จงประมาณการให้แน่นอนก่อนจึงว่า
(ตอนที่23:เตียวเลี้ยวทัดทานกวนอูดูฝีมืองันเหลียงก่อนออกรบ)
ซึ่งจะเอาความคิดแลปัญญาข้าพเจ้าไปเปรียบนั้นไกลนัก
ตัวข้าพเจ้าอุปมาเหมือนหนึ่งกาจะมาเปรียบพญาหงส์นั้นไม่ควร
อนึ่งม้าอาชามีกำลังน้อย หรือจะมาเปรียบพญาราชสีห์ได้
อันคนนี้มีปัญญาลึกซึ้งกว้างขวางนัก
อาจสามารถที่จะหยั่งรู้การในแผ่นดินแลอากาศเป็นเอกอยู่แต่ผู้เดียว
ซึ่งจะหาผู้ใดเปรียบเสมอสองนั้นมิได้
(ตอนที่ 33:ชีซีกล่าวแนะนำขงเบ้งแก่เล่าปี่)
อันธรรมดาว่าสงคราม
จะหมายเอาชนะฝ่ายเดียวไม่ได้
ย่อมแพ้บ้างชนะบ้าง
(ตอนที่33:โจโฉว่าแก่โจหยินตอนถูกชีซีตีแตก)
แลเล่าปี่ปลงธุระไว้ให้แก่เราให้รักษาบุตร๓รรยา
มาให้เสียหายในท่ามกลางกองทัพฉะนี้ดูมิควรนัก
จำจะอุตสาห์ตีฝ่าเข้าไปหาครอบครัวเล่าปี่ให้จงได้
ถึงมาตรว่าจะตายในท่ามกลางสงครามก็ตามเถิด
แม้มืได้ครอบครัวเล่าปี่ จะเอาหน้าไปไว้แห่งใด
(ตอนที่37:จูล่งควานหาอาเต๊ากับภรรยาเล่าปี่ตอนทัพโจโฉไล่ตีทัพเล่าปี่)
อันคำโบราณกล่าวไว้ว่า
ธรรมดาเกิดมาเป็นชาย
แม้จะแสวงหาเจ้านายซึ่งจะเป็นที่พึ่งนั้น
ก็ให้พิเคราะห์ดูน้ำใจเจ้านายซึ่งโอบอ้อมอารีเป็นสัตย์เป็นธรรม
จึงให้เข้าอยู่ด้วย
แล้วให้ตั้งใจทำราชการโดยสัตย์ซื่อสุจริต
ให้เห็นฝีมือเป็นบำเหน็จไว้จึงจะได้ความสุขสืบไป
ประการหนึ่งให้มีน้ำใจทำไมตรีแก่ญาติพี่น้องเพื่อนฝูงเก่าแก่ไว้อย่าให้ขาด
แม้มาตรว่าจะมีภัยสิ่งใดมาถึงตัว
ก็จะเผอิญให้มีผู้ช่วยแก้ไขพ้นจากอันตรายได้
ถ้าจะคิดการใดเล่าก็จะสำเร็จ
(ตอนที่40:จิวยี่ว่าแก่เจียวก้าน)
อันธรรมดาผู้เป็นน่ยทัพนายกองจะทำการสงคราม
ถ้าแพ้ก็อย่าเพ่อเสียใจ แม้ได้ชัยชนะก็อย่าเพิ่งทะนง
(ตอนที่45:เตียวเลี้ยวเตือนสติแก่นายทหารทั้งปวง)
เกิดมาเป็นชายถึงจะตายในท่ามกลางศึกก็อย่าเสียดายชีวิต
ชอบจะคิดการให้ถึงขนาด
(ตอนที่45:ไทสูจู้กล่าวแก่เตียวเจียวก่อนตาย)
อันธรรมดาเกิดเป็นชาย
เมื่อปราถนาจะเป็นใหญ่
แม้ได้ทีที่ไหนก็จะทำการที่นั่น
อันจะคิดรั้งรออยู่กลัวแต่ความนินทาฉะนี้
นานไปเมื่อหน้าเป็นของคนอื่นแล้ว
จะคิดทำการต่อภายหลังก็จะมิได้ความเดือดร้อนเสียใจอยู่หรือ
(ตอนที่ 49: เตียวสงให้เล่าปี่ไปเอาเมืองเสฉวน)
อันธรรมดานกจะทำรัง
ก็ย่อมแสวงหาซึ่งพุ่มไม้ชัฎ
จะได้ทำรังอยู่เป็นสุข
ถึงลมพายุใหญ่จะพัดหนักมา
ก็มิได้เป็นอันตราย
ผู้เป็นลูกน้องจะหานาย
ให้พิเคราะห์ดูผู้มีน้ำใจโอบอ้อมอารี
มีสติปัญญานำพาไปได้รอดไม่วอดวาย
(ตอนที่52: ลิอิ๋นขอเข้าทำการอยู่ด้วยเล่าปี่)
ด้วยคำโบราณกล่าวไว้ว่า
ฝ่ายทหารผู้จะเป็นแม่ทัพแม่กอง
แม้จะยกไปทำสงครามแห่งใด ตำบลใด
ให้บำรุงทแกล้วทหารแลเครื่องศัตราวุธให้พร้อมเป็นสง่าแล้ว
จึงจะยกไปเป็นธรรมดา
ฝ่ายพลเรือนเล่าก็ให้ให้มีน้ำใจโอบอ้อมอารีแก่อาณาประชาราษฎร์ให้อยู่เย็นเป็นสุข
แล้วทำนุบำรุงบ้านเมืองไว้ให้เป็นสง่า
แลเนื้อความสองประการนี้ผู้ใดทำได้
จึงจะคิดอ่านตั้งตัวเป็นใหญ่ได้
(ตอนที่53:โปหั้นกล่าวทัดทานโจโฉมิให้ตีกังตั๋ง)
0 Comments:
Post a Comment
<< Home